Elst

Een eigen champetter, gemeentehuis en postkantoor hebben ze in Elst al lang niet meer, maar de geutelingen kan niemand de Elstenaars afnemen. Tot de jaren ’30 was het bakken van geutelingen een gebruik dat bij de vele huisarbeiders in de Vlaamse Ardennen voorkwam. Rond Maria Lichtmis maakte ieder een ketel deeg en trok ermee naar de dichtstbijzijnde oven alwaar een soort pannenkoeken werden ‘gegoten’ op de gloeiende stenen van een houtoven. Vervolgens werd het lekkers in gezelschap verorberd. De kelen werden gespoeld met een fles jenever (Balegemsen). Met de teloorgang van de huisarbeid verdwenen de geutelingen in de goot. Tot de plaatselijke jeugd in de jaren zeventig de typische pannenkoeken nieuw leven inblies. Nog eens tien jaar later werd Het Geutelingencomité opgericht. De zondag na 9 februari worden in Elst tijdens Apolloniakermis steevast de Geutelingenfeesten georganiseerd.

Sint-Apolloniakerk ‘Sente Ploone’ wordt de patrones van deze kerk in de volksmond genoemd. Mensen kwamen van heinde en ver om haar te vereren, in de hoop van tandpijn bespaard te blijven of verlost te geraken. Nu worden er geutelingen gegeten rond 9 februari, haar feestdag. En haar impact blijft. Men gelooft nog dat een beet in zo’n geuteling de tandpijn kan verdrijven. Zelf is ze niet van tandpijn bespaard gebleven. Ze werd de tanden uitgeslagen en vervolgens doodgemarteld toen ze in 249 in het Egyptische Alexandrië haar christelijke geloof niet wou afzweren. Haar marteling staat ook afgebeeld op een 17de eeuws schilderij in de kerk. Die kerk is classicistisch van stijl en werd gebouwd tussen 1775 en 1778.

De Perlinckmolen de oudste watermolen van Vlaanderen, in de volksmond bekend als ’t Meulentje Perlinck. Hij stond al vermeld in geschriften uit het jaar 868 als eigendom van de abdij van Lobbes en zou voor Herman Teirlinck ook een belangrijke inspiratiebron geweest zijn bij het schrijven van ‘Maria Speermalie’. De molen bleef in werking tot in 1974. Tegenwoordig maakt hij deel uit van een boerderij die dienst doet als verblijfshoeve. Hij is beschermd en in goeie staat, maar niet te bezoeken.


Ooievaarsmolen is al lang geen molen meer. Alleen nog de stenen romp en de aanbouw blijven over. De molen had zijn naam te danken aan een vlakbij gelegen herberg. Hij werd in 1840 door Lodewijk De Smet uit Zegelsem gebouwd. In 1927 was er brand in de molen en sindsdien werd er alleen nog met de motor gemalen.


Sint-Apolloniakapel aan de kruising van de Gentsestraat en de Lepelstraat staat een kapel die aan het eind van de 18de eeuw al vermeld stond op een kaart van de Graaf de Ferrarris.


De Dompels de beboste en schilderachtige vallei waar de Dorrebeek doorheen meandert.


Uitkijktoren Er zijn vele plekjes in Brakel waar je van de weidse panorama’s kunt genieten, maar nergens heb je een uitzicht als op de toeristische uitkijktoren aan de Twaalfbunderstraat. Wie de 162 traptreden bestijgt, komt 33 meter boven de begane grond te staan en bevindt zich 133 meter boven de zeespiegel. Voor wie het noorden kwijt is, staan er vier oriëntatietafels.



Elst is een dorp in de Belgische provincie Oost-Vlaanderen en een deelgemeente van Brakel. Elst was tot 1971 een zelfstandige gemeente. De plaats is gelegen op de heuvelrug tussen de wateren de Perlinckbeek en de Zwalm, op de grens van de Vlaamse Ardennen, Zwalmstreek en de Denderstreek. De patroonheilige van Elst is de H. Apollonia.

Geschiedenis

De plaats werd al in 977 vermeld.

Bezienswaardigheden

Pleintje aan kerk van Elst

  • Elst kent een aantal molens in de buurt. Daarvan is de Perlinckmolen de oudste, en behoort tevens tot een van de oudste van België. De Molen werd nog eerder dan de plaats zelf genoemd, in 868. De molen die aan de Perlinckbeek ligt en een watermolen is, was tot en met 15 oktober 1974 in werking. De andere nog bestaande molen in de buurt van Elst is De Ooievaarsmolen, een stenen windmolen waarvan alleen de romp nog bestaat. Gebouwd in 1841 ontmanteld na brand in 1927.Momenteel wordt de molenromp binnen en buiten gerestaureerd.
  • De kerk van het dorp is de Sint-Apolloniakerk, die op een hoogte van 96 meter staat. De kerk is in wezen een erg oude kerk uit de Middeleeuwen. Zo bleef ze gespaard van de beeldenstorm van 1566 en waren er tussen 1600 en 1621 herstellingswerken aan de toen al oud wordende kerk. De dakbedekking (met stro), het schip en toren werden hersteld. De kerk werd echter in 1778 opnieuw ingewijd nadat er flinke nieuwbouw was gepleegd. Van het gebouw zelf is de toren nog het oudst. Het was ook toen dat de kerk de huidige naam kreeg; daarvoor was de kerk gewijd aan Onze-Lieve-Vrouw. De kerk bevat een orgel van Leo Lovaert uit 1849.
  • Door de nieuwe naam van de kerk trokken veel bedevaarders naar Elst. Dit omdat men de Heilige Apollonia tegen de tandpijn aanriep. Aan de bedevaarders die kwamen werd door de bewoners een zacht soort pannenkoeken verkocht. Deze werden de Geutelingen genoemd, die veel dorpen in de omliggende streek gebakken werden tot ongeveer de jaren 40 van de twintigste eeuw; daarna verdwenen ze bijna geheel: zelfs zodanig, dat toen in 1972 de jeugd van Elst er een paar honderd bakte dit nieuwswaardig was. In 1981 werd er in Elst een Geutelingencomité opgericht en bakt men ieder jaar tijdens de maand februari heel veel geutelingen. Op de eerste zondag na 9 februari zijn er zelfs feesten, de geutelingenkermis en -feesten. Elst wordt ook wel het "Geutelingendorp" genoemd.

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie